Liandova te Unau

Liandova leh Tuaisiala hi unau an ni a, Liandova hi a upa zawk a. An nu hovin an hmeithai a, an rethei em em a. Chutih nâk alai chuan an nu chuan pasal dang a neihsan daih mai a. Liandova te unau chu an lungngai em em mai a, an ṭap an ṭap ṭhin a. A nu kal dawnin Liandova chuan, “Ka nu kal suh, i kalin keini engtin nge kan lo awm ang, rilṭamin kan thi mai ang asin, engmah thawk thei pawh kan la ni si lo va,” a ti kiang kiang a. A nu chuan, “In awm awmin in awm ang a, in than thanin in lo thang ang a, nangni pahnih vanga pasal neih loh ka duh hlei nêm,” a ti mauh mai a, a kalsan lui ta a. Tichuan an unau chuan an ṭap an ṭap mai a.

        Ṭah ṭahin engmah a sâwt si lo va, a tawpah chuan Liandova chuan a rilru a tikhauh va, “Haw rawh Tuaisial, ṭap ṭap tawh suh, ei tur zawn a ṭul. Mi ina inhlawhna kan zawn loh leh bahra laih tur a ni,” a ti a. Tichuan a changin bahra an lai a, a changin mi inah an inhlawh ṭhin a. Liandova chuan ama eikhawp chu khawiah pawh a hlawh thei zel a. Mahse Tuaisiala chu kêp zel a ngai si a, chu chu an inhlawhna ten an awih si lo va, a nau chu a buaipui em em mai a. Bahra an laih changte chuan mi hriamhrei leh hmanrua hawh chawp a ṭul a, an thil hawh manah an bahra laih sate chu an chhuhsak leh ṭeuh ṭhin a. Tuaisiala chu engmah ti tham a la ni lo va, Liandova chauh chu a laitu a ni mai a. An unau kham khawp pawh an chang thei ṭhin lo va. Rethei tak chaw kaw puar ei tur nei lovin an awm ṭhin a.

        Liandova chu mi buh vêng tur leh sa vêng tur te hian a va inhlawh ṭhin a, ama ei khawp bâl te a hlawh thei a. Tualsiala chuan a kalna apiangah a zui ve zel a. An inhlawhna ina chaw ei tura Liandova a kal te hian, Tuaisiala chu in hnuai lamah a luhtir a, “Tikhan, in hnuaiah ngawi rengin sut âwng zawnah lo awm la, bâl ka rawn thlak ṭhin ang a, chu chu i lo ei ve zel dawn nia,” a ti a. Chutia an tih loh chuan miin an unau ei tur chu an pe phal si lo va.

        A nau chu Liandova chuan a khawngaih em em a, ei tur a hmuh apiang a pe ve zel a. Vawi khat chu chutia bâl an inrawlruk ṭhin chu Tuaisiala a lo ngampa ta deuh a, a â bawk si a, “Ka u, a lian lian kha han thlak rawh,” a ti roh va. Chu veleh a neitute chuan an hre ta a, Liandova chu an hau hrep a, “Bâl i heh kan tih ṭhin hi, i nau i lo râwlruk zuk nia le, nangni hrawk phir kan chawm peih awzawng lo a che u, chhuak hmanhmawh rawh u,” an ti a, an hnawk chhuak ta nghal a.

        Liandova chuan hrawk hlawhna dang a zawng zel a. Mahse Tuaisiala a kêp tih an hriat veleh a hnawng zel ṭhin a. Mi ramchhuahnaah te hian mi hnung zuiin an kal ve ṭhin a. Mahse an hlawhtlin ṭumte pawh chuan a ruhkawl, a ti awm mang hlei lo chauh hi an chan tâwk a ni ṭhin a. Chutianga miin a ruhkawl an pek khawm te chu Liandova chuan an kawmchar papui chhungah a khung khawm zel a.
        Ni khua a lo rei a, thing delh loh, lung delh loh na nâ nâ chu an lo fel ve ta tial tial a. Ni khat chu ei tur an nei hauh tawh lo va, inhlawhna tur remchang an hmu bawk si lo va, an vak an vak mai a. An vahna lamah chuan mim fang khat hi Liandova chuan an chhar hlauh mai a, a lawm em em a. An uanu chuan an inphel ta a.

        Tuaisiala chu a rilṭam ṭum te hian a u hnenah chaw a ngen a, a ṭap leh mai ṭhin a. A naupang a, a â bawk a, a u chu a timangang thei em em mai ṭhin a. Chutichung chuan Liandova chuan, “Tuaisial, lungngai mah ta che, zângkhua a la bungbu thei alawm, chunga Pathianin bawkkhupin min en reng a nia,” a ti vei reuh ṭhin a.

        Vawi khat chu Liandova chu mi buh vengin a inhlawh a, a buh vên pah chuan saihlum a hrual a, a sihlumah chuan  buh chu a hrual hnan zel a. Tichuan buhhum nena hrual saihlum tam tak a nei ta a. Lo vah a lo hun a, mi tlang kawng bul, kawtchhuah sirah chuan Liandova chuan pipu a suih ta a. Mi feh kal tur leh hâwng tur lam te an chawl a, pipuah chuan an uai ṭhin a. Chutia an uai hlân chuan Liandova chuan an hreipui leh chemte chu a lo hmang a, chumi bul vel chu lovah a vât ve ṭhin a. Sawntlung ṭhuam thum leh a vel zim tê chu a vât zo ve thei a. Buh tuh a lo hun chuan buh hum nena a hrual belh bawm a saihlum zawng zawng chu sawntlung pangah chuan a perh bei khat ta vek a. Chung chu a hunah chuan an lo ṭo va, a ṭha hle nghe nghe a. Tin, pipu kha a la suih reng a, chuta uai apiangte tutlawh chu a hmang hawh a, a thlo zo ve thei ta a.

        Ni khat chu an thlawhlaia an awm lai chuan choâk hian rul a rawn pu a, an lo chungah chuan a lo thlawk a. Chu chu Liandova te unau chuan an hmu a, an lo au vak vak a, choâk chuan a thlauh ta a. An va char a, Khuavâng-rul a lo ni a, hnahthialin an fun a, thlâm liangah chuan an zep ta a.

        Chuta chin cu Khuavâng pitar tê hian an awm loh hlan chuan buh chang rum leh sa hi Liandova te uanu tan a lo chhumsak diam ṭhin a. Anni uanu chuan a ngaihna reng reng an hre lo va. Mi dah a ni ang tih te an hlau va, ei pawh an ei ṭha ngam ṭhin lo va. Mahse a awm fo avang chuan an ei zel tho va. Nakinah chuan an châng a, an enthla ta a. Pitar tê hi a lo kal a, an rawng chu a bawl leh ta melh melh a. A tih zawh veleh chuan an man ta a. “Nangmah hi a ni maw ni tin kan tana ei tur min lo siamsak ṭhin hi ni, engtizia nge ni le?” an ti a. Ani chuan, “Hmân nia choâkin a put rul in auh thlak kha ka fa a ni a, in lo chhan chhuak a, puan tharin in lo tuam lum a, dam takin ka hmu leh a, ka lawm em em a; chuvangin in tan thil ṭha tih ve ka duh a, in ei tur ka rawn siamsak che u a nih hi,” a ti a.

        Liandova te uanu chuan an hnena awmah an ngên a. Mahse Khuavang pitar chuan, “In hnenah zawng ka awm thei lo vang, amaherawhchu min ngaih chang apiangin min ko ula, ‘Ka pi tê kha ka va ngai em ve aw’ han ti ula, nangmahni ṭanpui turin ka lo kal zel ang,” a ti a, a kalsan ta a.

        Ṭum khat chu an khuate ramchhuak hi Liandova te uanu chuan an zui ve a. An kal kawngah chuan saphai lian zet mai hi a lo inkham a, thingtuluang emaw tiin an kân zel a. A hnuhnung berah Tualsiala chuan a rawn kân ve a, che hrut hian a hria a, a han en ngun a, a mit khap fuk hi a hmu ta a. a hlau va, a tlan a, a u hnenah chuan, “Kan thingtuluang kân khan mit a nei a, chet pawh a che hrut asin,” a ti roh va. “Awih loh loh tur sawi reng reng suh, ngawi mai mai rawh,” a ti a. Saphai a nih chu a ring a, mahse zêp bopui mai mai ṭha zawkin a hria a ni.

        Nakin deuhvan chuan ramchhuakho chu an châwl a, an ṭhu khawm a. Tualsiala chuan a thil hmuh kha mak a ti deuh va, a la â si a, a sawi leh ta mai a, “Nichina kan thingtuluang kân khan mit a nei a,” a han ti a. A u chuan a lo chhâng thuai a, “Dâwt dâwt a nih chu, khawia thingtuluang mahin mit va neih lêk loh tur, i ât vang a nih roh chu, a kau pawh a ni ang chu,” tih pah chuan, Tuaisiala chu a han sik ru hlawk a. Tuaisiala pui chuan min khap a duh tih a hre thiam hauh lo va, “Awiah a, eng nge maw min sih rawk chu le, mit a nei ngat nia maw le, chêt pawh a che thei asin, ka ât vang a ni teuh lo em mai,” tiin a la ṭang khu khu a.

        An ṭhiante chuan an han zawt chiang ta a, saphai a nih chu an ring ṭheuh va. Liandova hlauh ang ngei chuan, “I va en ang khai, saphai a nih chuan i that ang khai, a sa i chan nghal ang u. A nih loh leh Tuaisiala hi kan vêl hrep dawn nia,” an ti a. Liandova chu a lungawi lo hle mai a, a lo tleng bo tawh te pawh a ni thei ang tih te a ring a. Tuaisiala tan chuan a hlauhpui bawk a.

        A hmun an va thlen chuan a lo la awm reng a. Tichuan an that a, an chan ta nghal a. Liandova rin ang ngeiin a sa ṭha chu anni unau chu an pe ve phal lo a. A pumpui leh ril bawr chu an pe a, “Kha kha in chan tawk a nih kha, lui mawng lamah tlân thla rawh u, in uih e,” an ti a.

        Liandova chuan rethei a inti em em a, a lung a chhia a, a ṭap a ṭap ta mai a. Tuaisiala erawh chuan rethei intih nachang a hre ve lo va, an sa chante chu a sa chhe lai a ni tih a hre thiam ve lo va. Sa pumpui chu tlahthi chuan a zuk zai ṭhin a, a ri rêt rêt a. A u hnenah chuan, “Ka u ṭap ṭap teh suh, chu eng emaw ni ka zai ri rêt rêt a nia, dâr a ni awm e,” a ti ṭhin a. Liandova chuan, “Khawia dâr mah khatah va awm loh tur, i ât vang vek a nih hi,” a ti a, a lungawi thei der lo va.

        Tuaisiala chuan a zai ngut ngut a, a tawpah a zai ṭet ta hlawl mai a, a chhungah chuan ṭhi leh dâr hlir a lo awm tak tak a. Tichuan an ṭhiante hmuh leh kha an hlau ve ta thung a, lui mawng lehzual chu an panpui ta sauh sauh va. An saphai thah kha khawchhak sumd^wng, mi hausa tak mai Singaia dawlhtu a lo ni a. Tichuan Liandova te unau chuan ṭhi leh dâr an ngah ta em em mai a.

        An tapkâwm an ker a, tah cuan an d^rte chu an thukru ta vek a. An ṭhite chu an thulah a khat ṭeuhvin an beng bawk a. Anni unau pawh chu an awm ngaiin an awm a, an zêp tlat a. Chuti lo chu an chhuhsak mai ang tih an hlau va. Tumahin an thil neih chu an hre lo a ni.

        Buh seng a lo hun a, Liandova te unau chu an thl^mah an va kal a, Liandova chu a lungleng viau mai a, “Ka pi tê kha ka va ngai em ve aw,” a han ti a. Vau aṭangin Khuavâng pitar tê kha a lo chhuak a. An hnenah chuan, “Eng nge in duh le?” a rawn ti a. Liandova chuan, “A, hei buh seng te a lo hun ta a, kan buh te min sengpui la kan ti a ni e, engmah hriamhrei leh hmanruate kan nei ve si lova,” a ti a. Khuavang pitar tê chuan, “Aw le, a nih tak chu, naktukah buh sengpuiah a khuain mi sâwm ula, in buh sengna hmunah chuan ka lo lâm ang a, tichuan buh chu nilenga seng tur a awm mai dawn nia. Amaherawhchu nangni uanu chuan min nuih hlek suh ang che u; chuti lo chu in buh seng tur a awm lo mai ang,” a ti a. “Awle,” an ti a.

        A khua chuan buh seng turin an sâwm ta a. An buh seng ni chuan nu pui pui te hian, “Liandova te unau lo, âr hmai tia lek te chu nau chaw hmuam chung pawhin kan seng zo lawk mai ang chu,” an ti a. Nau chaw hmuam chung te chuan an lo thawk a. An han seng ta a, Khuavang pitar tê kha an hmaah chuan a lo lam a, a lo su hliau hliau reng a. Chutih chhung zawng chuan an seng zo thei ta lo va, nu nau chaw hmuam te chuan an chhâk zell zul ta mai a. Nakinah chuan ni chu a lo thlang her ta bawih a, khua chu a lo tlai lam ta a. Tuaisiala buh seng ning chuan, “Ka pi tê reuh chu e,” a ti a, a han nuih ta a. Chu veleh chuan an buh seng tur zawng zawng chu a awm lo ta duak mai a, an zo chu a ni ta a. Liandova te uanu chuan an kum khat ei dawn lai buh an nei ve ta a. An la rethei hle chungin vanneihna eng eng emaw an tâwk hret hret ṭan ta a ni.

        Hetih hunlai vek hian, khaw danga lal ropui tak Lêrsia leh a hote chu Liandova te khuaah an zin a. An lalber Lersia chuan khua an thlen dawn chuan, “Miin min hre teh rêng emaw,” a ti a. Kângṭhaiin a invaw vual vek mai a, phâr ang mai hian a paw hruah a. Chuti chung chuan khuaah an lut ta a.

        Liandova te khuaa mite chuan Lersia thlen chu an châk ṭheuh a. Mahse tuman an hre si lo va. Lersia a ni mahna tiin a hote zawk chu, “Nang ka inah lo thleng rawh,” an ti a, an kai darh zo ta vek a. An lalber chu a chuang ta reng mai a. Liandova te unau chuan Lersia chu an han kai ve ta a, “Ka pu, kan inah lo thleng rawh, ei tur engmah kan nei lo nâ a, kan mei lum tal rawn ai ve rawh khai,” an ti a. Lersia chuan, “Aw le, a va lawmawm ve le, ei tur zawng lungngai suh u, keiman ka nei e,” a ti a, a zui ta a.

        In chhung an thlen chuan Lersia chuan a zupeng chu a han phawrh a, “Ka zu hi in teh u khai,” a ti a. Liandova te unau chu a han intir a. A thlum tui em em mai a. Tuaisiala pui chu a ngawi vung vung a, “A, a va thlum em, Lêrsia khawmchar zu an tih pawh heti lo liam hian a thlum bik lo vang,” a ti ta roh va. An mikhualpa chuan, “Keimah hi Lêrsia chu ka nih hi, pawnah sawn va chhuak la, ‘Lersia kan thleng e’ va ti rawh,” a ti a. Liandova chuan a fiamthu emaw a ti a. Tuaisiala chu an luhka tlâng sângah chuan a va ding a, “Lêrsia kan thleng e” tiin a va au ta vak a.

        Nakinah chuan mite an lo kal a, Lêrsia chu an va kai a, “Hawh ka inah lo thleng rawh, ar ka talh ang che, he mite zawng an mi chhe em a, ei tur pawh an neih loh hi,” te an ti a; a ṭhenin “Vawk ka talh ang che,” an rawn ti bawk a, an sawm huai huai mai a. Lêrsia chuan tuma kohna chu a zâwm duh tawh lo va, “Keini putuza hi kan inphu tawk a ni e,” a ti a. Zanriahah chuan Lêrsia buh fun leh sa fun te chu an ei a, a tuk thlenga an ei tur chu a lo nei a. Lêrsia chaw an han ei chu Tualsiala chuan tui a tikhawp a, a bâr apiang hian, “A va han tui tehlul em! Van te pawh a pit dawr tia lekin a ni ka hmuh,” a ti roh ṭhin a.
        Lêrsia chu a haw dawn ta a, Liandova te unau hnenah chuan, “In chungah ka lawm em mai a, ka khuaah lo kal ula, sial ka lo puichhuah ang che u,” a ti ta a. Tichuan Liandova te unau chuan Lêrsia chu an zui haw ta a, a inah chuan an thleng ve ta thung a. Ei tur ṭha tak tak leh tui tak tak a eitir a, nuam an ti em em mai a.

        Liandova te unau chu an haw a lo hun dawn ta a. Liandova chu Lêrsia kawmchhak hmeithai inah chuan a han lêng a, “Ka pi, hei Lêrsia hian, ‘Sial ka puichhuah ang che u,’ a ti a, se eng khu nge maw ṭha ber dawn le?” tiin a han râwn a. Chu hmeithai chuan, “E, Taite, min râwn nachang i hria chu i fing hle mai a; tu man Lêrsia se chi ṭha ber an hre lo asin, a hre ber ka ni ang, min râwn fuh hle mai, se pa lian pui pui leh se pui lian pui pui te a huangah an awm khup ang a, chung chu hling duh hlek lo la, a hnuhnung berah kelpa tiat lek, favai zingah chil ula, a lo tho tarh tarh ang a, chu chu hling ang che u. Chu chu a se chi ṭha ber, thlakipa no nei thei chu a ni,” a ti a. Liandova chuan, “Aw le,” a ti a, a hre ta rân a.

        An haw dawn tukah chuan Lêrsia chuan Liandova hnenah, “Khu, ka se huang chhunga se awm zinga mi khu in duh ber zuk hling rawh u le,” a ti a, a luhkaah chuan a ṭhu vung vung a, a en ve reng a. Liandova chuan hrui a la a, se kawngkaah chuan a lo châng a. Tuaisiala chu a va khalh chhuahtir a. Se pa lian pui pui te chu Tuaisiala chuan a duh khawp a, “Ka u, kha kha hling rawh, kha tak kha lo hling rawh,” a ti chel chul mai a. Liandova lah chuan, “Ka hlin ṭhelh,” a ti ṭhin a, a chhuah zel a, a hling fuh duh hlek lo mai a. A hnuhnung berah chuan a pa chal lian deuh mai a la awm a, Tuaisiala chuan, “Ka u, hei hi chu lo hling ngei tawh rawh, a dang a awm tawh hlek lo a nia,” a ti a, a khalh chhuak ruau ruau mai a. Huang kawngka a hnai deuh velah chuan, “Ka u, hling rawh, ka u, hling rawh,” a ti a, a râk chul mai a. Liandova chuan muangchang hian, “A khaih! Ka hlin ṭhelh,” a ti leh ta a. Tuaisiala chu a ṭap ta a, “Ka u zawng i sual em mai, i hling fuh duh lo zel a, a dang pawh a awm tawh si lo,” a ti a, a ṭap pur mai a.

        Liandova chuan, “Tuaisial, lungngai mah ta che, keini unau phu tawk zawng khang lai favai kha han chil la, a lo awm leh mai ta ve ang,” a ti a. Tuaisiala chuan beisei tawh lo chung hian a han chil a, kelpui tiat lek sepui chu a lo la awm a, a lo tho tarh tarh a, chu chu Liandova chuan a hling ta a. Tuaisiala chu a lungawi lo em em mai a, “Ka u zawng a lian ṭha i hling duh lo va, a chhe ber kher i hling a…” a ti a, a phun nung nung mai a. Mahse Liandova chuan a thlêm a, “Keini zawng mi chhia kan nih hi, a lian pui pui te chu kan phu hlei nem, hei hi kan phu tawk lek a nih hi,” a ti a. A kai a, an kalpui ta a.

        Lêrsia chuan, “Kha, ka se chi ṭha ber in la ta a ni a, Pathianin mal a sawm dawn che u nia,” a ti a. Liandova finzia chu mak a ti a, a en zui vawng vawng mai a. An kal liam ta a. Lêrsia se chi ṭha an lak chu an khuaah pawh an kai lut lo va, tuma hmuh lohvin ramhnuai sih zau takah an dah a, an hung tlat a. Tu man sial an nei tih pawh an hre lo va.

        Thla tin hian Liandova chuan se en tirin Tuaisiala chu a tir a, notê thar hi a lo nei ziah mai a. Se note thar chu Tuaisial chuan sakhi emaw a ti a. A haw hnu chuan a u hnenah, “I e ka u, kan se huangah khan sakhi a lo awm ve reuh va, a zuang zek zek mai,” a ti ṭhin a. A u chuan, “Duh leh tichuan lo awm ve mai mai rawh se,” a tihsan ṭhin a. Rei vak lo chhungin Liandova te unau chuan sial an ngah ta em em mai a.

        Liandova te unau chu a rukin an hausa ta hle mai a. Mahse tuman an hausakzia an la hre lo va. A chang chang hian an dâr neih kha an tum ṭhin a. Mite chuan an dâr tum ri chu an hria a, an kal hnai a, kawngka aṭang hian:
“Liando te unau unau,
Dar ze nge in tum in tum?”
an ti a, an rawn zâwt ṭhin a. Anni chuan an dâr chu an thukru leh thuai a, bur chhia an vaw bel bel a:
“Dar zeng mah kan tum lo ve,
Liando bur chhe te kan tum kan tum”
tiin an lo chhang ṭhin a.

        Ni khua a lo ei a, Liandova chu a lo tlangval ve ta a. An hausak dan chu an la fanu Tuaichawngi chuan a rukin a lo hre vek mai a. Chuvang chuan Liandova chu a ngaizawng ta em em a, pasala neih a duh viau mai a. Tuaichawngi chu a hmel a ṭha hle a, a nu leh pa pawhin an chhuang hle a. An lalpa chuan, “Ka fanu Tuaichawngi hi a pasal duh ber kan khaw tlangval zinga mi ka thlantir dawn a ni, tlangval zawng zawng hnatlanga kal vek tur, an lo haw lam chu kawtchhuahah a pasal tur a duh ber a lo kâwk ang a, puanrin a lo pe ang,” a ti a.

        An ni ruatah chuan tlangval zawng zawng chu kal tur an tihna lamah an kal vek a. Liandova te unau pawh chuan, “Mi sahmim tipuarah pawh i kal ve mai mai ang hmiang,” an ti a, an kal ve ta a. Tlai lamah chuan a nu leh pa te nen kawtchhuahah chuan Tuaichawngi te chu an lo awm a, an khaw upate pawh an awm khup bawk a. Tlangvalho chu an lo haw zung zung a, Tuaichawngi chu kawng sirah chuan a lo ding reng a. An khaw miṭha fate leh tlangval hmelṭha pui pui te chu an lo kal zung zung mai a; mahse Tuaichanwgi chuan tumah a lo uksak hlek lo mai a.

        A tâwpah chuan  a hnuhnung berah Liandova te unau chu an lo kal ve hnâ hnâ a, Tuaichawngi chuan Liandova chu a lo kâwk a, “Hei hi ka pasal tur duh ber chu a ni,” a ti a, a puanrin ken chu a pe ta a. Tuaichawngi pa chu a thinur ta em em a, a ang a, “Ka khaw mi ṭha fate leh tlangval dang hei zozai zingah ka khaw mi che ber kher leh rethei ber maw i thlan chu! Tuaichawng, i hamṭha lo vang e,” a ti a, a kawhna kut zungchal chu a tansak ta a.

        Tuaichawngi chu a pa te in lama haw a ngam ta lo va, Liandova nen chuan an inzui haw ta a, an innei ta nghal a. Tuaichawngi pa chuan a fanu man atan, “Sial, ka se huang su darh khawp leh ṭhi, ka thuambân uai tliak zo min pe tur a ni,” tiin Liandova hnenah a ngen eltiang ta a.

        Liandova te unau chuan Tuaichawngi man chu an pek a lo ṭul ta a. Mahse an ṭhi neih zawng zawng thil loh vek a ni si a, thilna tur la pawh an nei lo va. Tuaichawngi chuan a nu hnenah latui a han dil a, “Latui min lo pe ta che ka nu,” a ti a. A nu chuan latui pakhat a lo pe a, mahse chu chuan a daih teuh si lo va. Ni tin hian a dil ziah mai a. A nu chuan, “Engah nge maw i hman zawh zozai le?” a lo ti a. Tuaichawngi chuan, “A, ka nu, an puan a lo chhe nasa em alawm mawle,” a ti mai a.

        A nu chuan a ringhlel ta deuh va, a va bih ru ta a. Tuaichawngi chuan Liandova te unau puanchhia awzawng a lo ṭhui lo va, ṭhi a lo thil a lo ni zawk a. A thil sa chu tam tak hi a lo inbang nghung tawh mai a, la thil leh tur chu thlangrâah a vum tun hian a la awm bawk a. Chuta chin chu Tuaichawngi nu chu a lawm rilru ta viau mai a. Tuaichawngi’n latui a va dil leh te chuan ui lo takin a lo pe a, “A daih loh leh han lam leh zel rawh aw, Chemtê,” a ti ṭhin a.

        An ṭhi thil chu tam tawka an hriat veleh Tuaichawngi pa hnenah an kalpui ta a. An thuambânah chuan an bâng a, a hnuhnung berah chuan ṭhipui hrui fual delh dawlh hi Liandova chuan a han bâng leh hnawk mai a, a uai tliak ta a, tawk an ti ta a.

        Sial pek leh tur a ni ta a. An khaw tlangval fel deuh deuh te chu Tuaisialan a hruai a, ramhnuaia an se huanga mi chu an zuk khalh chhuak ta dum dum mai a. Tuaichawngi pa se huangah chuan an khalh lut a, a hnuhnung ber tilah chuan Tuaisialan sairawkherhin a han perh pawp mai a, chu chuan a phin buai a, Tuaichawngi pa se huang chu a su darh ta vek mai a. Tichuan Liandova chuan Tuaichawngi man chu a tlâk ta a.

        Liandova leh Tuaichawngi chu an induh em em a, hlim tak leh lawm takin an awm dun zel a. Kum thum an inneih hnu cuan fapa ṭha tak an hring a, an lawm em em a. Tichuan khuangchawi an tum ta a. An laina zawng zawng, hla taka mite pawh an chah khawm vek a. Liandova nu pawh kha an chah ve a. An khuangchawina tur chu hlim takin an buatsaih mup mup mai a, a khaw mipui chu an hlim em em a.

        An tihpui ni, Liandova te chhung Khuang chunga an chuan ni chu a lo thleng a, mi zawng zawngin ruai an ṭheh hum hum a. Tlaiah chuan Liandova te chhung chu khuanghlâng chungah chuan an chuang a, mite chuan an zâwn a, an uarpui em em a, an sêp vuh vuh mai a. Tuaichawngi chuan ṭhite a vawrh ur ur a, an inchuh huai huai a. A kut zungchal a pa tan bulhsak kha a vilik a, a pa hnenah chuan, “En teh ka pa, min tansak hi,” a ti a, a lek valh valh mai a. A pa chu a hrilhhaiin a zak deuh hle mai a.

        Nakinah chuan Liandova chuan an kawmchar banglai chhunga papui chhunga saruhkawl dah khawm, an retheih laia mi pek khawm kha a va la chhuak a, mual laiah chuan a chhung ta ruih a, “Hei, kan retheih laia in sa min hleh khawm kha a nih hi,” a ti a. Mite chu an zak a, an haw zo ta a.

        Tin, a nu an chah kha Khuangchawi ṭiak hnu ni thum niin a lo thleng ve chauh va. Liandova te in chu lal in ang maia sei pui hi a lo ni tawh a, chhiahhlawhte lah a ngah hle mai a. A nu kha a lut zak a, kaiṭênah a ding reng a. Chhiahhlawhte chuan, “Ka pi, lo lut rawh,” an ti a, an kai lut ta a. Ani chuan Liandova te unau ei atan tiin laiking rêp te, fafu bung leh bâl te a phur vei

        A kal ta chu kawtchhuah a va thleng a, Liandova te khaw lam chu a lehhawi a, a ding a, a inngaihtuah a, “Aw, Liandova te unau heti taka an lo ropui ta mai tak chu,” a ti a, a zak lutuk chu a rilru a mit sulh a, a tlu tawp a, a thi chu a ni ta reng mai a.

        Liandova te unau erawh chu hlim leh lawm takin, fanau maltluan chawiin an awm zel a ni. Tichuan an retheih em em laia Liandova’n a nau Tuaisiala a ṭawng thlamuanna, “Tuaisial, lungngai mah ta che, zângkhua a la bungbu thei a nia,” a tih te, “Chung Pathianin bawkkhupin min en reng alawm,” a tih te chu a tak takin a lo thleng ta a ni.

Sekibuhchhuak

Kan pi leh puten nun dan tha kawng tam tak thawnthu hmangin min hrilh a, Chemtâtrâwta thawnthu te hi han ngaihtuah ngun deuh chuan thu zirtir pawimawh tak a inphûm a. Chhûra thawnthute pawh hi awmze ril tak nei a ni fur mai. Kan hriat theuh pakhat han târ lang ila, thangthar zêlte tân thuro pawimawh tak a ni, a sekibuhchhuak thu kha. Kan hriat dan tlângpui chu hetiang hi a ni:
Chhûran chhuah lamah lo a nei a, Nâa’n tlâk lamah. Buh a lo hmin tan a, zîng lamah Chhûra buh an rawn tlân a, Nâa lo chu chawhnu tlai lamah an rawn tlan a. Sava a han hmuh chuan a lo mawnga thing kawrawng chu a zu dêng a, a phinah Phûngpuinu hian in a nei a. Phûngpui chuan ‘Hawng lâng maw, hawng lâng maw’ a rawn ti ta hlur mai a. Nâa chuan a hlau êm êm a, bak lêngin a tlân haw a. Chhûra nin an loa sava an vin thu chu an inhrilh a. Nâa chuan ‘Ka lo mawnga thing kawrawng ka zu dêng a, sava chuan an hlau a, vin zui pawh a ngai lo’ a ti a. Chhûra chuan a lo vin hahthlakzia a sawi ve a, Nâa chuan ‘Chuti chu lo inthleng mai ang hmiang’ a ti a, Chhûra chuan rem a ti ta a. A tûkah chuan Chhûra feh tur chu Nâa chuan, ‘Lo mawnga thing kawrawng mawlh kha vawm ang che’ tiin a chah a. Chhûra chu a zu feh a, sava chuan an lo tlan huai huai mai a, lo mawnga thing kawrawng chu a zu dêng dawt mai a. Phûngpui chuan, ‘Hawng lâng maw, hawng lâng maw’ a rawn ti khur khur a, Chhûra chuan ‘I duh leh hawng lâng la, sepui tiat tiatin hawng lâng dûrh dûrh rawh’ a tihsan mai a. Lung lian tak hian a zu dêng leh chawrh a, Phûngpui chuan ‘Naua lu lu khuai lai chih’ a rawn ti ta tuar mai a. Chhûra chuan, ‘Khuai lai la, khuai keh rem rum rawh’ a tihsan a.
Chhûra chuan engtizia nge tih thlithlai turin lo mawngah chuan a zu kal a, Phûngpui chu a lo chhuak hman a, a fate erawh chu an lo awm hiang a. A vaw hlum a, vut a barh a, rapah a rêp ta hlawm a. Phûngpui a lo hawn chuan a fate chu an lo thi zo vek ta si a, a thin a ur êm êm a, Chhûra man tur chuan a thawk ta a. Chhûra pawh khân Phûngpui a thin a rim ang tih a hria a, thlâm chungah a biru a. Phûngpuinu chu thlâmah chuan a lût a. Chhûra chu a lo awm si lo a, pipu-ah chuan a uai ta a,

‘Lui chhak tumbu ka veh hlana,
Ka cha rial bang lo dai e,
Tumbu hûk huk’ a ti a.
Pipu-ah chuan a uai nulh nulh a. Thlâm chung pawp atang chuan Chhûra chuan Phûngpuinu chhipsamah a thâm a, a ditipah chuan a khai bet ta reng a. ‘Heti hian ka man ang che a, naupang lawmah ka hawn ang chia, tualah an chaih lut lut mai ang che’ a ti a. Phûngpui chuan chutia an chaih chu a hlau hle a, ‘Chhûra, tlan lang’ a ti ta a. Chhûra chuan ‘Engin maw?’ a ti a.
Phûngpui : Tuthlawh hlo thlo theiin
Chhûra : Amahin a thlo thei em?
Phûngpui : Tha telin
Chhûra : Chutiang chu ka nei ve bawk
Phûngpui : Chhûra, tlan lang
Chhûra : Engin maw?
Phûngpui : Hreipui khuai tu theiin
Chhûra : Amahin a tu thei em?
Phûngpui : Tha nin
Chhûra : Chutiang chu ka nei ve bawk
Phûngpui : Chhûra, tlan lang
Chhûra : Engin maw?
Phûngpui : Sekibuhchhuakin
‘Sekibuhchhuak buh chhuak e, a lu lamah sa chhuak e, a mawng lamah buh chhuak e’ i ti ang a, chutiang chuan a lo chhuak mai ang’ a ti a.
Phûngpuinu inah chuan an kal a, a sawi ang chuan seki atang chuan buh leh sa a lo chhuak ta zut zut mai a. Chhûra chuan Phûngpuinu chu a chhuah a, Sekibuhchhuak chu a hawn ta a. A nupui fanau hmaah chuan ‘Sekibuhchhuak buh chhuak e …..’ a han ti a, a lo chhuak ta zawih zawih mai a, tui ti takin an ei ta a, an nu pawh chu buh den a ngaih dâwn tawh loh avangin a lâwm a, a nui har har a.
Nahaia te chhûng chuan Sekibuhchhuak chu an awt êm êm a, Chhûra hnênah chuan ‘Chhûra, i Sekibuhchhuak hi a tha êm a, roh hle rawh, i in a kan pawhin chuh hmasa ber ang che’ a ti a. Vaiza a hik nâl a, leikaah chuan a phah a, sumhmunah pate a hâl ta hluah mai a. ‘Chhûra, Chhûra, i in a kang e, i Sekibuhchhuak mawlh kha chuh rawh’ tiin a âu ta tung a. Chhûra chu hmanhmawh zetin Sekibuhchhuak nin chuan a tlân chhuak a, leika vaiza nâlah chuan a tawlhthlu a, a Sekibuhchhuak chu a paih ta bul a. Nahaia chuan a lo chhar vat a, ‘Chhûra duh loh Nâa’n nei nâng e’ a ti a, a neihsak ta a.
Chhûra chuan neih letsak dan a ngaihtuah a, Nâa tih ang bawk khân a sumhmunah pate a va hâl hluah a, ‘Nâa, i in a kang e, i Sekibuhchhuak mawlh kha han chuh rawh’ a ti a. Nâa chu chi rawt lung nin a lo tlân chhuak a, a tlu der a, Chhura ngalah chuan a vawm ta fawk a. Nâ a ti hle a, mittui parawl tuau chungin ‘Nâa duh loh Chhûra’n nei nâng e’ a ti a, chi rawt lung chu a nei ta a.
An chanchin zêl chiang tak hriat kan nei lo. Chhûra chu lal a ni ta hial a, an khaw pa neinung a ni. A thlahte pawh an hmuingîl zêl, kan hriat pakhat chu Mizo hausa hmasa Pachhûnga kha a ni. Hmarah pawh Chhûra thlah an ni a, an Sa an biak pawhin leilawn letlingin an dawh thin. Nahaia thlahte erawh chu an chanchin hriatzui eng mah kan nei lo. Sekibuhchhuak nei ta chu mi hausa tak, nei nung tak ni awm an ni, mahse hriatzui tur an awm lo.
Kan pi pute hian hetiang thil dangdai tak tak sawi tur an nei. Chepahakhâta chu pa a tling zo ngang lo a, a nupuiin vanah a lawnsan a, a vâkvai a. A fanuin a khawngaih a, belte phai thei lo an thlâksak a. Zâwng rual khat hian khuang an nei a, a pachal hian a kawl a. An thei tlan chu a hmin loh pawhin,
Zâr khat hmin raw,
Zâr khat hmin raw – pip.
tiin a khuang chu a han bêng a, a hmin ta zêl a. Maurawkila leh a ui chuan an hmu a, an thâwng thut a, zâwng chuan an tlansan a, zâwng khuang chu an nei ta a. A duh apiang a han chham a, khuang chu a han bêng a, ‘pip’ a tih veleh a duh ang chu a lo thleng zêl a. Amah thah tum tam fe an lo kal a, ‘Thi raw pip’ a han ti a, a khuang a ben chuan an thi duak zêl bawk a. Pûkzîng rama pûkah a thi a, chutah chuan a zâwng khuang chu a la awm an ti.
Rairahtêa chuan Rûlhreua a chhanhim a, lawmmanah ‘Mamite’ a pe a, chumi hmanga a duh thu a sam apiang, a sawi ang chuan a lo thleng zêl a. Vai lal fanu meuh pawh nupuiah a nei ta a ni.
Mizo chang lo pawhin hna thawk hah loa duh ang ang neih hi an lo châk hlawm. Sâp thawnthu Aladdin-a khawnvar an tih pawh han nuai hlek chuan khawnvar chhiahhlawh huai lian pui a lo lang a, duh ang ang an tihtîr mai a ni.
Pûkzîng ram zîm têa pûk awm zawng zawnga lûtin Maurawkila zâwng khuang zawng ila, kan pi pute chuan min nuihzat hle ang. Zâwng khuang emaw Sekibuhchhuak emaw neih ai chuan tuthlawh hlo thlo thei vuan a, chi rawt lung nei an dingchang zâwk dâwn tih min zirtîr an tum a ni.
Keini tûnlai thangtharte hian vai Sekibuhchhuak neih tumin kan phe ta suau suau a nih hi. Compensation âtin kan â a, tihawm loh tak tak te pawh kan ti ta a ni lâwm ni? Pi pute thuchah hi i ngaihtuah nawn teh ang u.
Kan Bible-ah chuan Paulan, ‘Hnathawk peih lo chuan ei pawh ei suh se’ a ti a. Isua riltâm thlêmtu chuan Sekibuhchhuak lektîr a tum a, a chhanna chu, ‘Mihring hi chhang ringawt ringin an nung tur a ni lo, Pathian ka atanga thuchhuak tinrêng an ring bawk tur a ni’ a tihsan a. Mi thenkhatin ‘bawk’ tih hi ‘ve’ tihna ang lekah an ngaisual palh a, a sawi tak an hmu fiah chiah lo. Mau a tâm a, buh kan thar lo a, vai buh kan ‘ring’ (ei) a. Ring (ei) lo ila kan thi mai ang, kan ei ngei tur a ni. Chutiang bawkin mihring hi a nih ang tura a nun theih nân Pathian kâ atanga thu tinrêng chhuak – hlemhlêt loh te, thamna lâk loh te, dikna ngainat te, hleih nei loa roril te – a chhûngrilah a chaw lût ngei ngei tur a ni, chutiang a nih loh chuan mihring a tling lo a ni. Bâwng chu hnim ringin a nung, a tân a tâwk, mihring erawh chuan kan chhûngril nun nân Pathian thu kan ei (ring) ngei tur a ni.
 
He Site a thu awmte hi aneitu phalna la hmasa lo chuan hmundangah chhuah chhawn phal anilo
Other Sites : Zo-Wap | Zoland | Lei Hringnun
Copyright © 2011. Welcome | Chhawrpial - All Rights Reserved
Template Created by Ell Cee Renthlei
Proudly powered by Blogger